Κάθε νέα σχολική χρονιά φέρνει μαζί της χαρά, ανυπομονησία αλλά και προκλήσεις για τα παιδιά και τους γονείς. Η επιστροφή στα θρανία δεν αφορά μόνο την απόκτηση γνώσεων, αλλά και την εξέλιξη κοινωνικών και συναισθηματικών δεξιοτήτων. Σε αυτό το πλαίσιο, πολλές φορές οι γονείς παρατηρούν για πρώτη φορά δυσκολίες στη μάθηση, στη συγκέντρωση ή στην επικοινωνία των παιδιών τους. Η έγκαιρη κατανόηση αυτών των δυσκολιών και η σωστή καθοδήγηση από ειδικούς είναι καθοριστικής σημασίας για την πορεία του παιδιού.
Η ανάπτυξη, βέβαια, είναι μια πολυδιάστατη διαδικασία που εξελίσσεται με διαφορετικό ρυθμό σε κάθε παιδί. Παρόλα αυτά, η αναγνώριση πιθανών ενδείξεων αναπτυξιακής καθυστέρησης ή μαθησιακών δυσκολιών αποτελεί το πρώτο βήμα για την παροχή της κατάλληλης υποστήριξης.
Πώς να αναγνωρίσετε σημάδια αναπτυξιακής καθυστέρησης
Η αναπτυξιακή καθυστέρηση αφορά καθυστέρηση στην επίτευξη κινητικών, γλωσσικών, γνωστικών ή κοινωνικών δεξιοτήτων. Ορισμένα σημάδια που μπορεί να ανησυχήσουν τους γονείς είναι:
- Καθυστέρηση στο περπάτημα ή στην ομιλία.
- Δυσκολία στη διατήρηση βλεμματικής επαφής.
- Περιορισμένο ενδιαφέρον για παιχνίδι ή αλληλεπίδραση με άλλους.
- Έλλειψη ανταπόκρισης στο όνομα ή σε απλές οδηγίες.
Δεν σημαίνει πάντα ότι υπάρχει σοβαρή δυσκολία, ωστόσο η παρατήρηση και η έγκαιρη συζήτηση με παιδίατρο ή ειδικό ανάπτυξης είναι κρίσιμη.
Τι είναι η ΔΕΠΥ (Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας);
Η ΔΕΠΥ είναι μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που χαρακτηρίζεται από δυσκολίες στην προσοχή, τον αυτοέλεγχο και την υπερκινητικότητα. Τα παιδιά με ΔΕΠΥ συχνά:
- Δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν για πολλή ώρα.
- Είναι παρορμητικά, διακόπτουν ή απαντούν χωρίς να σκεφτούν.
- Κινούνται συνεχώς, ακόμα και σε στιγμές που απαιτείται ηρεμία.
Η αντιμετώπιση περιλαμβάνει συνδυασμό παρεμβάσεων: ψυχοεκπαίδευση γονέων, γνωστική-συμπεριφορική θεραπεία, εκπαιδευτική υποστήριξη και, σε κάποιες περιπτώσεις, φαρμακευτική αγωγή.
Αυτισμός στα παιδιά: Συμπτώματα, διάγνωση και πρώιμη παρέμβαση
Ο αυτισμός (Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος – ΔΑΦ) αφορά ένα εύρος δυσκολιών στην κοινωνική επικοινωνία, την αλληλεπίδραση και την παρουσία επαναλαμβανόμενων συμπεριφορών. Σημάδια που μπορεί να υποδηλώνουν αυτισμό είναι:
- Περιορισμένη ή ανύπαρκτη βλεμματική επαφή.
- Δυσκολία στην κατανόηση κοινωνικών σημάτων (χαμόγελα, εκφράσεις).
- Στερεοτυπικές κινήσεις (π.χ. κούνημα χεριών).
- Έντονο ενδιαφέρον σε πολύ συγκεκριμένα θέματα.
Η πρώιμη διάγνωση και παρέμβαση (λογοθεραπεία, εργοθεραπεία, παρέμβαση συμπεριφοράς) μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την εξέλιξη του παιδιού.
Μαθησιακές δυσκολίες στο Δημοτικό: Τι πρέπει να προσέχουν οι γονείς;
Κατά τα πρώτα χρόνια του σχολείου μπορεί να φανερωθούν μαθησιακές δυσκολίες, όπως δυσκολία στην ανάγνωση, τη γραφή ή τα μαθηματικά. Ορισμένα σημάδια είναι:
- Το παιδί μπερδεύει γράμματα ή αριθμούς.
- Διαβάζει πολύ αργά ή με πολλά λάθη.
- Δυσκολεύεται να συγκρατήσει οδηγίες.
- Δείχνει χαμηλή αυτοπεποίθηση σε σχέση με το σχολείο.
Η συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς και η αξιολόγηση από ειδικούς συμβάλλουν στην έγκαιρη υποστήριξη.
Ειδικές μαθησιακές δυσκολίες (δυσλεξία, δυσαριθμησία, δυσγραφία)
Οι ειδικές μαθησιακές δυσκολίες έχουν νευροβιολογική βάση και εκδηλώνονται με συγκεκριμένους τρόπους:
- Δυσλεξία: Δυσκολία στην ανάγνωση και στην κατανόηση γραπτού λόγου.
- Δυσαριθμησία: Δυσκολία στην κατανόηση αριθμών, πράξεων και μαθηματικών εννοιών.
- Δυσγραφία: Δυσκολία στη γραφή, στη σωστή τοποθέτηση γραμμάτων και στη συνοχή του κειμένου.
Η έγκαιρη αναγνώριση και η εξατομικευμένη παρέμβαση (π.χ. ειδική αγωγή, λογοθεραπεία) βοηθούν το παιδί να αναπτύξει δεξιότητες και να χτίσει αυτοπεποίθηση.
Οι αναπτυξιακές και μαθησιακές δυσκολίες δεν πρέπει να θεωρούνται εμπόδιο, αλλά μια διαφορετική πορεία ανάπτυξης που χρειάζεται κατανόηση και στήριξη. Η έγκαιρη διάγνωση, η συνεργασία γονέων-εκπαιδευτικών-ειδικών και η θετική στάση απέναντι στο παιδί είναι τα πιο σημαντικά βήματα για μια υγιή ψυχολογική και εκπαιδευτική εξέλιξη.
