Αναπτυξιακά ορόσημα! Ποια είναι; Τι πρέπει να προσέξετε οι γονείς.

Η ανάπτυξη του παιδιού τα πρώτα χρόνια της ζωής του είναι εξαιρετικά σημαντική για την επίτευξη της σωματικής, συναισθηματικής, ψυχοκοινωνικής, γνωστικής και γλωσσικής του ευημερίας.

Είναι εξαιρετικά σημαντικό να θυμόμαστε πως η τυπική ανάπτυξη είναι πολύ πιθανό να διαφέρει από παιδί σε παιδί (ο καθένας έχει το δικό του ρυθμό ανάπτυξης), αλλά τα αναπτυξιακά ορόσημα, που αναφέρονται στη διαδικασία ωρίμανσης των παιδιών, είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για την παρακολούθηση της υγιούς ανάπτυξής τους. Οι δεξιότητες της αδρής και λεπτής κινητικότητας επηρεάζουν τη συνολική κινητική ευχέρεια και τη συμμετοχή των παιδιών σε καθημερινές δραστηριότητες. Η αδρή κινητικότητα αναφέρεται στις μεγάλες μυϊκές ομάδες και τις κινήσεις που απαιτούν συντονισμό του σώματος, ενώ η λεπτή κινητικότητα αφορά τις μικρές μυϊκές ομάδες και τις ακριβείς κινήσεις των χεριών και των δαχτύλων . Τα αναπτυξιακά ορόσημα για την αδρή και λεπτή κινητική ανάπτυξη παρέχουν πολύτιμες ενδείξεις για την παρακολούθηση της φυσιολογικής ανάπτυξης των παιδιών στην πρώιμη παιδική ηλικία. Ενώ κάθε παιδί ακολουθεί τον δικό του αναπτυξιακό ρυθμό, η τυπική πρόοδος μέσω των ανωτέρω σταδίων κινητικής ανάπτυξης ενισχύει τη συντονισμένη λειτουργία του σώματος και την ικανότητα του παιδιού να αλληλοεπιδρά με το περιβάλλον του με αυτοπεποίθηση και επιτυχία.

1. Αναπτυξιακά Ορόσημα Ηλικίας 0-12 Μηνών

• Σωματική Ανάπτυξη – Κινητικότητα:

Αδρή Κινητική Ανάπτυξη:

• Στους πρώτους μήνες, το βρέφος εκδηλώνει βασικές κινητικές αντιδράσεις, όπως η ανύψωση του κεφαλιού ενώ βρίσκεται στην κοιλιά του (2-3 μήνες) και η στήριξη του κεφαλιού χωρίς βοήθεια (4-6 μήνες). Αυτές οι δεξιότητες είναι κρίσιμες για την ενίσχυση των μυών του λαιμού και του κορμού.
• Από τον 6ο μήνα, το βρέφος αναπτύσσει την ικανότητα να ανασηκώνει το σώμα του και να καθίσει με υποστήριξη. Μέχρι τον 9ο μήνα, τα περισσότερα παιδιά είναι σε θέση να καθίσουν χωρίς βοήθεια και να μετακινούνται με ανατροπή ή έρποντας (μπουσούλιμα).
• Στην ηλικία των 12 μηνών, τα παιδιά συχνά αρχίζουν να κάνουν τα πρώτα τους βήματα (συνήθως κρατώντας τα έπιπλα κάνουν πλάγια βήματα και σηκώνονται απ’τη καθιστή θέση, στηριζόμενα στο ένα ή και στα δύο τους χέρια) ή να στέκονται με υποστήριξη.

Λεπτή Κινητική Ανάπτυξη:

• Από την ηλικία των 2-3 μηνών, το βρέφος αρχίζει να αναγνωρίζει και να πιάνει αντικείμενα με τα χέρια του, αν και η σύλληψη είναι ακανόνιστη και βασίζεται περισσότερο στην αντανακλαστική αντίδραση παρά στον ελεγχόμενο χειρισμό .
• Στους 6 μήνες, η σύλληψη του αντικειμένου γίνεται πιο εξελιγμένη και μπορεί να κρατήσει ένα αντικείμενο με το χέρι του ανοιχτό ή με τα δάχτυλα.
• Στην ηλικία των 12 μηνών, το παιδί μπορεί να κρατά το μολύβι σαν να πρόκειται να γράψει σε χαρτί, να χτυπά παλαμάκια, να ανοίγει βιβλίο και να περνά μικρά αντικείμενα από μικρά ανοίγματα.
• Γνωστική Ανάπτυξη:
  • Στους πρώτους μήνες, το βρέφος αναγνωρίζει πρόσωπα και αντιδρά σε ήχους.
  • Στο 6ο μήνα, το παιδί δείχνει ενδιαφέρον για αντικείμενα και αρχίζει να τα εξερευνά με τα χέρια.
  • Μιμείται καινούριες συμπεριφορές
  • Χρησιμοποιεί χειρονομίες
• Γλωσσική Ανάπτυξη:
  • Μέχρι τους 3 μήνες, το βρέφος παράγει ήχους (κορδωμένα φωνήματα).
  • Στους 6-9 μήνες αρχίζει να παράγει συνδυασμούς φθόγγων και να ανταποκρίνεται σε απλές λέξεις.
  • Στους 12 μήνες, μπορεί να λέει τις πρώτες λέξεις (π.χ. “μαμά”, “μπαμπά”) καθώς και λέξεις για να εκφράσει τις ανάγκες του και τις επιθυμίες του (π.χ. . “μαμ”, “νάνι”)
  • Καταλαβαίνει ουσιαστικά και μικρές προτάσεις που συνοδεύονται από χειρονομίες (μαμ, άτα, νάνι)
  • και να περνά μικρά αντικείμενα από μικρά ανοίγματα.
• Δραστηριότητες καθημερινής ζωής:
  • Μέχρι τους 3 πρώτους μήνες το παιδί κάνει κινήσεις θηλασμού και κουνάει τη γλώσσα του πρόσθια – οπίσθια (1^ος μήνας), αναγνωρίζει το μπουκάλι, συνδιάζει το φαγητό με συγκεκριμένους ήχους , ανταποκρίνεται στο κάλεσμα του φροντιστή του προσπαθώντας να σηκώσει τα χέρια (π.χ. φαγητό, αλλαγή πάνας). Ακόμα, κάνει βλεμματική επαφή με αυτόν που τον φροντίζει και ακολουθεί με τα μάτια του ένα άτομο που κινείται.
  • Στους 12 μήνες κλείνει τα χείλη στο κουτάλι και τα χρησιμοποιεί για να πάρει το φαγητό απ’αυτό, μασάει με άνω – κάτω και διαγώνιες κινήσεις και έχει ελεγχόμενη δήξη (δάγκωμα), βοηθάει στο ντύσιμο με κινήσεις των άνω άκρων και αρχίζει να δείχνει με το δάχτυλό του κάτι που επιθυμεί.
• Παιχνίδι:
  • Μέχρι τους πρώτους μήνες το παιδί παίζει με τα δάχτυλα των χεριών και των ποδιών του, δείχνει ενδιαφέρον για κρεμαστά παιχνίδια στη κούνια (1^ος μήνας) και για παιχνίδια τα οποία παράγουν ήχους (κουδουνήστρες, τσαλακωμένα χαρτιά),αρχίζει να αναζητά κρυμμένα παιχνίδια (π.χ. στο κουτί) και να μιμείται απλά παιχνίδια και κινήσεις(π.χ. πες γεια, κου πε πε.
  • Στους 12 μήνες το παιδί δείχνει ενδιαφέρον κυρίως σε παιχνίδια που κινούνται, κάνει παράλληλο παιχνίδι (π.χ. το παιδί κάθεται δίπλα σε ένα άλλο ένω παίζει το καθένα με το δικό του παιχνίδι), πραγματοποιεί σκόπιμο παιχνίδι με αντικείμενα για τη δημιουργία ήχου (συνήθως χτυπάει το κουτάλι στο ποτήρι) καθώς και κοινωνικό παιχνίδι (π.χ. παλαμάκια).

2. Αναπτυξιακά Ορόσημα Ηλικίας 1-2 Ετών (12-24 Μηνών)

 Σωματική Ανάπτυξη:

Αδρή Κινητική Ανάπτυξη:

• Στην ηλικία των 12 μηνών, το παιδί αρχίζει να στέκεται μόνο του και να κάνει τα πρώτα του βήματα, αλλά μερικά παιδιά μπορεί να αρχίσουν να περπατούν ανεξάρτητα γύρω στον 15ο μήνα.
• Στο 18ο μήνα, το παιδί συχνά είναι σε θέση να τρέξει, να σκαρφαλώσει σε σκάλες με βοήθεια, να κρατά και να πετά μικρή μπάλα, να σκήβει για να πιάσει ένα αντικείμενο χωρίς να πέσει και να πηδά επί τόπου με τα πόδια.
• Στο 24ο μήνα, το παιδί συνήθως μπορεί να ανέβει σκάλες χωρίς βοήθεια τοποθετώντας το ένα ή και τα δύο πόδια σε κάθε σκαλί, να τρέξει χωρίς να πέφτει με μεγαλύτερη ευχέρεια, να κλωτσήσει μπάλα, να σκαρφαλώνει για να σταθεί σε μια καρέκλα και να κάθεται μόνο του στο τραπέζι.
• Λεπτή Κινητική Ανάπτυξη:
  • Στους 12-18 μήνες, τo παιδί εξελίσσει την ικανότητα να χτίζει πύργους με 2-4 τουβλάκια, να χρησιμοποιεί ένα μολύβι ή κραγιόνι για να κάνει πρώτα σχέδια (συνήθως με απλές κινήσεις), βάζει δύο σχήματα στη σωστή θέση σε ενσφηνώσεις.
  • Μέχρι την ηλικία των 24 μηνών, το παιδί μουτζουρώνει αυθόρμητα, μπορεί να σχεδιάσει απλές γραμμές, χτίζει πύργο με 4 ή και περισσότερα κυβάκια, χύνει νερό από το ένα δοχείο στο άλλο, αρχίζει να δείχνει προτίμηση στη χρήση ενός χεριού, ανοίγει τη πόρτα, περνάει μεγάλες χάντρες σε κορδόνι, γυρίζει μέχρι τρεις σελίδες βιβλίου (μία κάθε φορά)
• Γνωστική Ανάπτυξη:
  • Στο δεύτερο έτος, το παιδί αρχίζει να κατανοεί απλές αιτίες-αποτελέσματα και να λύνει προβλήματα με βάση την εμπειρία.
  • Αντιλαμβάνεται την έννοια της ιδιοκτησίας (“Αυτό είναι δικό μου”) και ξεκινά τη μίμηση των καθημερινών δραστηριοτήτων – χρησιμοποιεί συμβολικές αναπαραστάσεις λειτουργιών και αντικειμένων (π.χ. παίρνει το ποτήρι και κάνει πως πίνει)
  • Ταυτίζει οικεία αντικείμενα
  • Ρωτάει συνεχώς «τί είναι αυτό;»
  • Αναγνωρίζει τον εαυτό του στις φωτογραφίες
• Γλωσσική Ανάπτυξη:
  • Μέχρι το 18ο μήνα, το παιδί έχει λεξιλόγιο περίπου 20 λέξεων
  • Στους 24 μήνες, το λεξιλόγιο του επεκτείνεται σε 50 περίπου λέξεις, σχηματίζει απλές προτάσεις, ονοματίζει 5 μέλη της οικογένειάς του, ζητά ορισμένα συνηθισμένα είδη τροφής με το όνομά τους, μιμείται ήχους ζώων και αναφέρεται στον ευατό του με το όνομά του.
  • Αναγνωρίζει δραστηριότητες σε εικόνες όταν του ζητηθεί λεκτικά, αρχίζει να αναπτύσσεται το φωνολογικό σύστημα της μητρικής του γλώσσας.
• Ψυχοκοινωνική Ανάπτυξη:
  • Αρχίζει να αποκτά την αίσθηση της αυτονομίας
  • Λέει «ευχαριστώ» όταν του το υπενθυμίζουν
  • Προσεγγίζει άλλα παιδιά που παίζουν (συνήθως δεν μοιράζεται τα πράγματά του)
  • Θέλει να γίνεται πάντα το δικό του άμεσα
  • Αισθάνεται υπερηφάνεια
  • Μιμείται τη συμπεριφορά άλλων, ιδιαίτερα των ενηλίκων και των μεγαλύτερων παιδιών
  • Αναπτύσσει πλήρως την από κοινού προσχοχή
• Δραστηριότητες καθημερινής ζωής:
  • Βοηθά ενεργά στην ένδυση και την απόδηση
  • Καταπίνει με κλειστά χείλη
  • Πραγματοποιεί κυκλική μάσηση δημιουργώντας βλωμό
• Παιχνίδι:
  • Κάνει λειτουργικό παιχνίδι παίζοντας με κούκλες, αεροπλάνα, αυτοκίνητα, κουκλόσπιτα, ζωάκια κλπ.

3. Αναπτυξιακά Ορόσημα Ηλικίας 2-3 Ετών

• Σωματική Ανάπτυξη:

Αδρή Κινητική Ανάπτυξη:

Στην ηλικία των 2 ετών, το παιδί μπορεί να τρέξει, να κατέβει σκάλες, βάζοντας και τα δύο πόδια στο κάθε σκαλί χωρίς υποστήριξη, να αναρριχείται σε παιχνίδια με σταθερότητα, να πηδά με τα δύο πόδια, να περπατήσει προς τα πίσω και να κάνει απλές δραστηριότητες που περιλαμβάνουν συντονισμό χεριών-ποδιών, όπως να κλωτσήσει μία μεγάλη μπάλα ή να την πετάξει με το ένα χέρι.

  Στα 3 έτη, το παιδί είναι σε θέση να κατεβαίνει (χωρίς βοήθεια) αλλά και να ανεβαίνει σκάλες (με πιθανή μικρή υποστήριξη), χρησιμοποιώντας εναλλάξ τα πόδια του. Βελτιώνεται η ισορροπία του και η ικανότητα εκτέλεσης αθλητικών δραστηριοτήτων καθώς ισορροπεί στο ένα πόδι για 3sec, πηδάει στο ένα πόδι επιτόπου (κουτσό) κάνοντας 2-4 πηδηματάκια, μπορεί να σταθεί για λίγα δευτερόλεπτα και να περπατήσει στις μύτες, κάνει τούμπα με βοήθεια και πιάνει τη μπάλα στον αέρα.

Λεπτή Κινητική Ανάπτυξη:

• Στο 2ο έτος, τα παιδί βελτιώνει την ικανότητά του να χρησιμοποιεί τα χέρια του για πιο περίπλοκες δραστηριότητες, όπως τα κουμπώματα ή το κράτημα μικρών αντικειμένων. Συγκεκριμένα παραδείγματα : περνά 1-4 χάντρες σε λεπτό κορδόνι, κάνει πύργο με 6-7 κύβους, κόβει με ψαλίδι π.χ. την άκρη του χαρτιού, ξεβιδώνει καπάκια από μπουκάλι, χρησιμοποιεί το μολύβι με το επικρατέστερο χέρι και μιμείται οριζόντιες και κάθετες γραμμές .
• Στην ηλικία των 3 ετών, το παιδί μπορεί να κρατάει το μολύβι με στατική τριποδική λαβή, να αντιγράφει κάθετες και κυκλικές γραμμές, να σχεδιάζει απλά σχήματα (όπως κύκλους, τετράγωνα,σταυρούς) ενώνοντας τελείες, να χτίζει πύργους με περισσότερα τουβλάκια και να κάνει πιο λεπτές κινήσεις με τα δάχτυλα, όπως το να περνάει σελίδες βιβλίου ή να τοποθετεί μικρά κομμάτια σε παζλ και να ανοίγει βιδωτά παιχνίδια.
• Γνωστική Ανάπτυξη:
  • Κατά τη διάρκεια του 2^ου έτους, το παιδί κατανοεί απλές χωρικές (πάνω, κάτω, μέσα, έξω) και ποσοτικές (ένα, κανένα, πολλά, όλα) έννοιες καθώς και ότι μια πρόταση είναι ερωτηματική εξ’ αιτίας της προσωδίας (ύψωση της φωνής).
  • Κατά τη διάρκεια του 3^ου έτους, το παιδί κατανοεί τη χρήση των αντικειμένων και ο χώρος της μνήμης του αρχίζει να επεκτείνεται (ανακαλεί γεγονότα με τη βοήθεια κατάλληλων ερεθισμάτων, π.χ. ποιος σου το έδωσε αυτό; ).
• Γλωσσική Ανάπτυξη:
  • Κατά τη διάρκεια του 2^ου έτους, το παιδί είναι σε θέση να εκφράσει άρνηση χρησιμοποιώντας αρνητική διατύπωση (π.χ. όχι), χρησιμοποιεί πληθυντικό και προθέσεις, κάνει ερωτήσεις με ύψωση της φωνής, ονοματίζει σωστά τουλάχιστον ένα χρώμα, συνδιάζει 2-3 λέξεις στην αυθόρμητη ομιλία, εμφανίζει αρχικά στάδια της γραμματικής μορφολογίας και διαθέτει λεξιλόγιο περίπου 200-400 λέξεων.
  • Κατά τη διάρκεια του 3^ου έτους, το παιδί αναγνωρίζει ορισμένα χρώματα και κατανοεί τα επίθετα και τις περισσότερες αντωνυμίες. Επίσης λέει το ονοματεπώνυμό του, χρησιμοποιεί ρήματα, παράγει απλές προτάσεις (υποκείμενο-ρήμα-αντικείμενο), χρησιμοποιεί τη γενική κτητική, μετράει μέχρι το τρία και έχει λεξιλόγιο περίπου 500-1000 λέξεων.
• Ψυχοκοινωνική Ανάπτυξη:

 Κατά τη διάρκεια του 2^ου έτους

• Αρχίζει να μειώνεται το άγχος αποχωρισμού
• Είναι εξαιρετικά δραστήριο, ακούραστο και αντιδραστικό στη πειθαρχία
• Ζητά την άμεση ικανοποίηση των επιθυμιών του με έντονη αντίδραση στην αναβολή
• Εξακολουθεί να φέρεται εγωκεντρικά
• Δεν κατανοεί τον κίνδυνο

Κατά τη διάρκεια του 3^ου έτους

• Αρχίζει να σχηματίζει γνώμη για το τί θέλει και τί δε θέλει με τον δικό του τρόπο
• Εκδηλώνει συνειδητές συμπεριφορές αγάπης και διαμαρτυρίας
• Είναι έτοιμο να δεχτεί όρια σχετικά με τη σωματική του ασφάλεια

• Δραστηριότητες καθημερινής ζωής:

Κατά τη διάρκεια του 2^ου έτους

• Φοράει απλά ρούχα μόνο του
• Είναι ανεξάρτητο και προσπαθεί να τα κάνει όλα μόνο του, κάθεται στο γιο-γιο με ευχαρίστηση
• Κλείνει τα χείλη κατά τη μάσηση
• Πραγματοποιεί κυκλικές κινήσεις της κάτω σιαγόνας
• Προσπαθεί να πάρει μέρος σε δουλειές σπιτιού, μιμούμενο έναν ενήλικα

Κατά τη διάρκεια του 3^ου έτους

• Τρώει το ίδιο φαγητό με την υπόλοιπη οικογένεια στο τραπέζι
• Αρχίζει να κατακτά απόλυτη αυτονομία στην ένδυση και την απόδυση
• Ελέγχει τους σφιγκτήρες τη μέρα αλλά όχι τη νύχτα
• Προσπαθεί να πλύνει μόνο του τα χέρια του και το πρόσωπό του
• Φυσάει τη μύτη του όταν του το θυμίζουν
• Μαζεύει τα παιχνίδια του με υπόδειξη

• Παιχνίδι:

Κατά τη διάρκεια του 2^ου έτους

• Φτιάχνει ένα τρενάκι με 4 τουβλάκια κατά μίμηση(3 τουβλάκια σε ευθεία γραμμή και ένα στην επιφάνεια του πρώτου)
• Αρχίζει το συμβολικό παιχνίδι (π.χ. παίρνει ένα μολύβι και το πετάει σαν αεροπλάνο)

Κατά τη διάρκεια του 3^ου έτους

• Κάνει παράλληλο παιχνίδι αλλά αρχίζει και το συντροφικό
• Μιμείται απλή ρυθμική κίνηση
• Μιμείται μουτζούρες

4. Αναπτυξιακά Ορόσημα Ηλικίας 3-4 Ετών

• Σωματική Ανάπτυξη:

Αδρή Κινητική Ανάπτυξη:

• Οδηγεί οδηγεί ποδήλατο με τρεις ρόδες
• Πηδάει από το πρώτο σκαλοπάτι με δύο πόδια
• Προσπαθεί να χτυπήσει στόχο με τη μπάλα
• Κάνει κούνια μόνο του

Λεπτή Κινητική Ανάπτυξη:

• Αντιγράφει κύκλο και σταυρό
• Μπορεί να ζωγραφίσει μέσα σε κύκλο ένα σταυρό
• Χτίζει πύργο με 9-10 κύβους
• Μιμείται το χτύσιμο γέφυρας με 3 κύβους
• Κόβει το χαρτί στη μέση
• Ζωγραφίζει άνθρωπο με 2-3 μέλη
• Κάνει παζλ με 3-7 κομμάτια
• Αρχίζει να εμφανίζει κυρίαρχο χέρι σε χειρισμούς εργαλείων – παιχνιδιών
• Κατασκευάζει απλά πράγματα με πλαστελίνη π.χ. κουλουράκι, πίτα
• Γνωστική Ανάπτυξη:
  • Ταυτίζει με βάση το χρώμα, το μέγεθος και την υφή
  • Αναγνωρίζει το μπροστά και το πίσω
  • Βγάζει συμπεράσματα με οπτικό ερέθισμα
  • Θυμάται συμβάντα του παρελθόντος (χωρίς ερέθισμα)
  • Κατανοεί ερωτήσεις που εισάγωνται με το πότε, ποιος, γιατί
  • Ομαδοποιεί αντικείμενα
  • Προσποιείται με τη φαντασία του π.χ. κάνει πως μαγειρεύει
• Γλωσσική Ανάπτυξη:
  • Κατανοεί αρνήσεις
  • Κατανοεί το χιούμορ
  • Αναγνωρίζει όλα τα μέρη του σώματος
  • Δίνει λογικές απαντήσεις σε ερωτήσεις
  • Αφηγείται γεγονότα που δεν είναι του παρόντος (συχνά με τη χρήση ερωτήσεων)
  • Συμπληρώνει απλές αναλογίες (το γάλα το πίνουμε, το φαγητό το τρώμε)
  • Επαναλαμβάνει απλές προτάσεις
  • Απαντάει σε ερωτήσεις που εισάγωνται με το πότε
  • Αρχίζει να κάνει ερωτήσεις με το τί και το ποιος και συνεχώς ρωτάει γιατί
  • Αρχίζει να χρησιμοποιεί το συνδετικό και
• Ψυχοκοινωνική Ανάπτυξη:
  • Μπορεί να περιμένει τη σειρά του με καθοδήγηση
  • Αισθάνεται ενοχή
• Δραστηριότητες καθημερινής ζωής:
  • Βάζει τα παπούτσια του (του τα δίνουμε ανοιχτά και έχουν βέλκρο)
  • Ξεκουμπώνει κουμπιά και φερμουάρ, λύνει κορδόνια
  • Τρώει μόνο του καλά
  • Χρησιμοποιεί το πιρούνι
  • Ζητάει να πάει στη τουαλέτα
  • Πλένει και σκουπίζει μόνο του τα χέρια και το πρόσωπό του
• Παιχνίδι:
  • Κάνει γύρω-γύρω μέχρι να ζαλιστεί
  • Του αρέσει το συμβολικό παιχνίδι (π.χ. πλένει τα χέρια του σε μια υποτιθέμενη βρύση)

5. Αναπτυξιακά Ορόσημα Ηλικίας 4-5 Ετών

• Σωματική Ανάπτυξη:

Αδρή Κινητική Ανάπτυξη:

• Στηρίζεται στο ένα πόδια για 4-8 sec
• Κλωτσά μπάλα που κυλά
• Κατεβαίνει τις σκάλες εναλλάσσοντας τα πόδια χωρίς υποστήριξη
• Πετά τη μπάλα με τα χέρια πάνω από τον ώμο του

Λεπτή Κινητική Ανάπτυξη:

• Φτιάχνει μπάλες από πλαστελίνη
• Κόβει το χαρτί ακολουθώντας ευθείες και στρογγυλές γραμμές
• Διπλώνει το χαρτί στη μέση με τις δύο άκρες μαζί
• Βάζει κλειδί στη κλειδαριά και το γυρίζει
• Κρατά κουτάλι και πιρούνι με τα δάχτυλα
• Ζωγραφίζει άνθρωπο με 5 μέλη
• Αντιγράφει τετράγωνο
• Γνωστική Ανάπτυξη:
  • Επικεντρώνεται σε μια δραστηριότητα για 10min
  • Βρίσκει μερικές ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα σε δύο εικόνες (μέχρι 9)
  • Καταλαβαίνει σχέση αιτίας και αποτελέσματος (π.χ. τί κάνεις όταν πεινάς;)
  • Κατανοεί πιο δύσκολες χωρικές, περιγραφικές και ποσοτικές έννοιες
  • Συγκρίνει ζώα (ομοιότητες, διαφορές)
  • Κατανοεί σύνθετες οδηγίες
  • Γράφει μερικά κεφαλαία γράμματα
  • Αρχίζει να κατανοεί χρονικές έννοιες (τώρα, μετά)
• Γλωσσική Ανάπτυξη:
  • Ακολουθεί τρεις οδηγίες με σωστή σειρά
  • Κατανοεί προτάσεις παθητικής φωνής (αυτοπαθή ρήματα π.χ. χτενίζομαι)
  • Κατανοεί ουσιαστικό και δύο επιθετικούς προσδιορισμούς π.χ. το μεγάλο κόκκινο μπαλόνι
  • Δίχνει ενδιαφέρον και μπορεί να συγκεντρωθεί για αρκετό χρόνο παρακολουθώντας μια ιστορία
  • Χρησιμοποεί προθέσεις
  • Ονοματίζει 4 χρώματα και μεγέθη
  • Επαναλαμβάνει ομαλούς και ανώμαλους αορίστους
  • Περιγράφει τη διαδικασία μιας δραστηριότητας
  • Ονοματίζει μέλη βασικών κατηγοριών (π.χ. ζώα)
• Ψυχοκοινωνική Ανάπτυξη:
  • Σπανίζει η εγωκεντρική χρήση της γλώσσας
  • Χρησιμοποιεί «απαγορευμένες» λέξεις που ακούει από την τηλεόραση, βίντεο στο διαδίκτυο, κουβέντες ενηλίκων κλπ.
  • Αντιλαμβάνεται το σχήμα των αντικειμένων (τετράγωνο, τρίγωνο, κύκλος) μέσω της αφής (στερεογνωσία)
  • Διακρίνει μαλακό από σκληρό μέσω της αφής
  • Έχει μεγαλύτερο φάσμα προσοχής
• Παιχνίδι:
  • Κάνει κατασκευές με χαρτί (δημιουργικό παιχνίδι)
  • Παίζει μαζί με άλλα παιδιά και αρχίζει να συνεργάζεται μαζί τους (συνεργατικό παιχνίδι)
  • Συναρμολογεί απλά παιχνίδια (π.χ. λέγκο)
  • Παίζει με εκπαιδευτικά παιχνίδια
  • Φτιάχνει κολιέ από χάντρες

6. Αναπτυξιακά Ορόσημα Ηλικίας 5-6 Ετών

• Σωματική Ανάπτυξη:

Αδρή Κινητική Ανάπτυξη:

• Κάνει ποδήλατο με 2 ρόδες
• Κολυμπάει μόνο του
• Χτυπάει ένα μπαλάκι με τη ρακέτα
• Κρεμιέται από μπάρα για 10 sec
• Αναπηδά με εναλλαγές ποδιών
• Περπατά σε δοκό ισορροπίας
• Κάνει επιτόπια πηδηματάκια με στροφή κορμού 180 μοιρών
• Πετά το μπαλόνι και το πιάνει
• Πηδά στο ένα πόδι προς τα εμπρός για 8 έως 10 πηδηματάκια

Λεπτή Κινητική Ανάπτυξη:

• Κόβει με ψαλίδι μικρό κύκλο, τετράγωνο, τρίγωνο και γύρω-γύρω εικόνες
• Περνά μικρές χάντρες σε σχοινί παρακολουθώντας ένα υπόδειγμα για την ακολουθία των χρωμάτων και του μεγέθους
• Ζωγραφίζει σπίτι με πόρτα και παράθυρα
• Σχεδιάζει αναγνωρίσιμο άνθρωπο με κεφάλι, πόδια και άκρα
• Αντιγράφει ένα τρίγωνο
• Γνωστική Ανάπτυξη:
  • Καταλαβαίνει γλωσσικές αναλογίες (π.χ. τα πουλιά ζουν σε φωλιές)
  • Γράφει το όνομά του
  • Απαριθμεί μέχρι 10 αντικείμενα
  • Κατανοεί δεξί-αριστερό, μισό-ολόκληρο
  • Εντοπίζει 9 από τις 12 διαφορές σε εικόνες
  • Κατανοεί τα μεγέθη αντικειμένων που δεν είναι παρόντα (π.χ. τί είναι μεγαλύτερο; Το φορτηγό ή το ποδήλατο;)
  • Κατανοεί αφηρημένους όρους (π.χ. συναισθήματα)
  • Κατανοεί το συγκριτικό και υπερθετικό βαθμό
  • Γράφει μερικά γράμματα
  • Θυμάται τον αριθμό του τηλεφώνου και τη διεύθυνση του σπιτιού του
• Γλωσσική Ανάπτυξη:
  • Κατανοεί πολύπλοκες προτάσεις
  • Αποστηθίζει 5 στίχους από τραγούδι
  • Έχει ολοκληρωθεί το φωνολογικό του σύστημα
  • Ξαναλέει μια ιστορία με οπτική στήριξη
  • Παράγει ουσιαστικά από ρήματα
  • Χρησιμοποιεί ανώμαλους πληθυντικούς
  • Συμπληρώνει πολύπλοκες αναλογίες (π.χ. στα χέρια έχουμε γάντια)
  • Διορθώνει αυθόρμητα τα λάθη που κάνει
• Ψυχοκοινωνική Ανάπτυξη:
  • Αισθάνεται ανάσφάλεια και ταπείνωση
  • Αναπτύσσει το αίσθημα της εμπιστοσύνης
• Δραστηριότητες καθημερινής ζωής:
  • Ντύνεται και ξεντύνεται καλά
  • Δένει κόμπο τα κορδόνια του
  • Βουρτσίζει τα δόντια του
  • Συνήθως έχει πλήρη έλεγχο των σφιγκτήρων
  • Προετοιμάζει ελαφρύ γεύμα (π.χ. τοστ)
  • Κάνει μπάνιο μόνο του εκτός από την πλάτη, με επίβλεψη
• Παιχνίδι:
  • Παίζει ομαδικά παιχνίδια ανταγωνισμού (π.χ. κυνηγητό, κρυφτό, μήλα)
  • Ασχολείται με ξυλοκατασκευές
  • Παίζει κουκλοθέατρο
  • Παίζει ρόλους κάποιας ιστορίας (δραματοποίηση)
  • Χορεύει, κάνει γυμναστική, ακούει μουσική

Μανσούρη Μαρία

Εργοθεραπεύτρια