Βρήκα επιτέλους ποια είμαι. Δεν είμαι ελαττωματική. Δεν είμαι αποτυχημένη. Δεν είμαι παράξενη. Είμαι αυτιστική. Και είμαι υπέροχη γι’ αυτό.
Ysabel, γυναίκα που διαγνώστηκε με αυτισμό σε μεγαλύτερη ηλικία
Είναι σημαντικό να γιορτάζουμε τα δυνατά σημεία των αυτιστικών ατόμων και να μη δίνουμε αποκλειστικά έμφαση στις δυσκολίες που μπορεί να αντιμετωπίζουν. Κάποιοι αυτιστικοί άνθρωποι που βιώνουν έντονη αναπηρία ίσως δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν τα δυνατά τους σημεία, όμως η νευροδιαφορετικότητα είναι μια συλλογική δύναμη, ανεξάρτητα από τις ικανότητες του κάθε ατόμου.
Κάθε αυτιστικό άτομο είναι διαφορετικό, όπως ακριβώς και κάθε μη αυτιστικό άτομο. Παρακάτω παρουσιάζουμε κάποια παραδείγματα κοινών δυνατών σημείων που παρατηρούνται συχνά στα αυτιστικά άτομα — αυτό δεν σημαίνει ότι κάθε αυτιστικό άτομο θα διαπρέπει σε όλους αυτούς τους τομείς.
10 παραδείγματα αυτιστικών δυνατοτήτων
1. Εξειδίκευση στα αγαπημένα τους θέματα
Πολλά αυτιστικά άτομα αναπτύσσουν βαθιά γνώση και εξειδίκευση σε θέματα που τους ενδιαφέρουν, τα οποία συχνά αποκαλούνται «ειδικά ενδιαφέροντα». Αυτά μπορεί να καλύπτουν ένα τεράστιο φάσμα, από την αστροφυσική μέχρι τα vintage ρούχα και πολλά άλλα.
Το ειδικό μου ενδιαφέρον υπήρξε μέσο για να πετύχω στην εκπαίδευση και την καριέρα μου, ακόμα και όταν οι κοινωνικές και ψυχολογικές συνθήκες ήταν εναντίον μου από την αρχή.
— Lauren, αυτιστική θεραπεύτρια και υποψήφια διδάκτορας
2. Υπερσυγκέντρωση
Πολλοί αυτιστικοί άνθρωποι βιώνουν περιόδους έντονης συγκέντρωσης σε πράγματα που τους ενδιαφέρουν, φαινόμενο γνωστό ως υπερσυγκέντρωση. Όταν ασχολούνται με κάτι, μπορεί να βιώνουν μια «κατάσταση ροής», όπου όλα γύρω τους εξαφανίζονται εκτός από το αντικείμενο εστίασης.
Η αυτιστική μου δύναμη είναι η υπερσυγκέντρωση. Προλαβαίνω να κάνω πολύ περισσότερη δουλειά από τους συναδέλφους μου, και είναι πάντα ακριβής και εξαιρετικής ποιότητας.
— Gill, αυτιστικός ενήλικας
3. Έντονη αίσθηση δικαιοσύνης
Πολλά αυτιστικά άτομα είναι ιδιαίτερα ενσυναισθητικά και έχουν έντονη ηθική πυξίδα. Μπορεί να αναστατώνονται από την αδικία και να παρακινούνται να αλλάξουν τον κόσμο προς το καλύτερο. Πολλοί δεν φοβούνται να υπερασπιστούν τα πιστεύω τους και να αμφισβητήσουν όσα θεωρούν άδικα.
Έχω έντονη αίσθηση δικαιοσύνης και παλεύω και εκφράζομαι για ό,τι θεωρώ σωστό.
— Shardae, αυτιστικός ενήλικας
4. Δημιουργικότητα
Υπάρχουν πολλά δημιουργικά αυτιστικά άτομα. Πολλοί ακολουθούν καλλιτεχνικές διαδρομές, όπως να γίνουν μουσικοί ή εικαστικοί καλλιτέχνες.
Μου αρέσει να είμαι δημιουργικός: δεν μου προσφέρει μόνο χαρά, είναι και ένα χρήσιμο εργαλείο σε όλους τους τομείς της ζωής.
— Jimi, αυτιστικός ενήλικας
5. Προσοχή στη λεπτομέρεια
Πολλά αυτιστικά άτομα είναι παρατηρητικά και έχουν εξαιρετική προσοχή στη λεπτομέρεια. Αυτό μπορεί να τα ωφελήσει τόσο επαγγελματικά όσο και στην καθημερινότητά τους.
Έχω πολύ υψηλή προσοχή στη λεπτομέρεια, κάτι που ως καλλιτέχνης με βοηθά να δημιουργώ υπέροχα έργα τέχνης.
— Dylan, αυτιστικός ενήλικας
6. Ειλικρίνεια
Οι αυτιστικοί άνθρωποι έχουν συχνά εξαιρετικά χαρακτηριστικά προσωπικότητας, όπως η ειλικρίνεια. Η ειλικρίνεια ενισχύει την εμπιστοσύνη και την αξιοπιστία, βασικά στοιχεία για υγιείς σχέσεις. Επίσης καλλιεργεί την ακεραιότητα, όταν τα λόγια και οι πράξεις ενός ατόμου είναι σε αρμονία.
Νιώθω ότι λόγω του αυτισμού μου είμαι το πιο ειλικρινές, έντιμο και πιστό άτομο που μπορεί να γνωρίσει κανείς. Πιστεύω πραγματικά ότι αυτό οφείλεται στο ότι: 1. Έχω έντονη αίσθηση δικαιοσύνης, κάτι που με δυσκολεύει να πω ψέματα ακόμα και αν με συμφέρει. 2. Θέλω όλα να είναι δίκαια και ίσα. Βέβαια, μερικές φορές αυτά τα χαρακτηριστικά λειτουργούν και εναντίον μου!
— Dani, αυτιστική ενήλικας
7. Πιστότητα
Είμαι τρομερά πιστή. Αν σε βάλω στην καρδιά μου, μπορείς να με εμπιστευτείς απόλυτα.
— Emma, αυτιστική ενήλικας
8. Δημιουργική επίλυση προβλημάτων
Πολλά αυτιστικά άτομα είναι εξαιρετικοί λύτες προβλημάτων και μπορούν να βρίσκουν δημιουργικές λύσεις χάρη στην ικανότητά τους στην αναγνώριση μοτίβων.
Ένα από τα δυνατά σημεία του αυτιστικού παιδιού μου είναι η εκπληκτική ικανότητά του να βρίσκει λύσεις σε προβλήματα που είναι δημιουργικές, εφευρετικές και συχνά πραγματικά ιδιοφυείς.
— Bethel, γονέας αυτιστικού εφήβου
9. Λιγότερη επηρεασιμότητα από κοινωνικές προκαταλήψεις
Η έρευνα δείχνει ότι τα αυτιστικά άτομα είναι λιγότερο πιθανό να επηρεάζονται από προκαταλήψεις που απορρέουν από κοινωνικές νόρμες και αντιλήψεις.¹
Μια μεγάλη δύναμη του αυτισμού είναι το ότι βλέπεις τον κόσμο διαφορετικά, αμφισβητείς και σπας τα πρότυπα που οι άλλοι ακολουθούν τυφλά.
— Nick
10. Εξαιρετική μνήμη
Πολλά αυτιστικά άτομα μιλούν για την εξαιρετική τους ικανότητα ανάκλησης και τη λεπτομερή τους μνήμη.
Η μνήμη μου. Θυμάμαι γελοίες και συνήθως άχρηστες λεπτομέρειες και γεγονότα. Συνήθως είναι ένα πλεονέκτημα και μου αρέσει όταν οι άλλοι εντυπωσιάζονται από τα παιχνίδια μνήμης και τις προκλήσεις που τους δείχνω. Αλλά μερικές φορές είναι και αδυναμία, γιατί όταν συμβαίνει κάτι τραυματικό, εύχομαι να μην το θυμόμουν τόσο ζωντανά.
— Josh, τρανς άντρας και αυτιστικός ενήλικας
Είσαι αυτιστικός/ή ή έχεις κάποιο αγαπημένο πρόσωπο που είναι;
Γίνε μέλος του Δικτύου Autistica για να συμμετέχεις σε έρευνα και να χρησιμοποιήσεις τα αυτιστικά σου δυνατά σημεία για να βοηθήσεις άλλους!
Όταν ζητήσαμε από τα μέλη του Δικτύου Autistica να μοιραστούν δηλώσεις, τους δώσαμε τη δυνατότητα να επιλέξουν πώς θέλουν να αναφερόμαστε σε αυτούς. Έτσι, υπάρχουν παραδείγματα τόσο προσδιορισμού-πρώτα στο άτομο (π.χ. “άτομο με αυτισμό”) όσο και προσδιορισμού-πρώτα στην ταυτότητα (π.χ. “αυτιστικό άτομο”), ανάλογα με τις προσωπικές προτιμήσεις του καθενός.
Αναφορά
[1] Rozenkrantz, L. et al (2021) Enhanced Rationality in ASD.
